Nederlands verborgen juweel: de digitale mainport als AI-motor

De contouren van een specialist

Cijfers uit de eerste helft van 2025 tonen een opmerkelijk beeld. Van alle startup-investeringen in Amsterdam was 16.7% gericht op AI, een hoger percentage dan in de veel grotere ecosystemen van Londen (11.9%) en Parijs (12.8%) [1]. Dit relatieve succes verhult weliswaar dat de absolute investeringsbedragen in die steden vele malen hoger liggen, maar het signaleert iets belangrijkers: een diepe, specialistische focus. Waar anderen breed inzetten, bouwt Amsterdam aan een geconcentreerde expertise.

Bronnen: Sifted [1], Bristows [7]

Dit is geen teken van zwakte, maar de blauwdruk van een slimme speler. Het toont een ecosysteem dat niet probeert de grootste te zijn, maar wel de beste in een specifieke, kapitaal-efficiënte niche: complexe B2B- en deep tech AI.

Het fundament: de digitale goudmijn

De verklaring voor deze specialisatie ligt in de unieke infrastructuur van Nederland. Met AMS-IX herbergt Amsterdam het op een na grootste internetknooppunt ter wereld, een digitale goudmijn die snellere groei en een grotere economische impact heeft dan Schiphol en de haven van Rotterdam samen [8]. Voor AI-bedrijven, waar de snelheid van dataoverdracht cruciaal is, biedt dit een bijna oneerlijk voordeel.

Tot nu toe fungeerde dit fundament vooral als een passieve facilitator. De volgende stap in de volwassenwording van het ecosysteem is om deze kracht actief te cultiveren. De groeiende consensus is dat de digitale infrastructuur eenzelfde strategische focus verdient als de fysieke mainports, waarbij beleid en investeringen worden ingezet om de kansen die deze infrastructuur biedt, maximaal te benutten.

De kansen voor investeerders en startups

Voor slimme investeerders en ambitieuze startups is dit ‘verborgen juweel’ een markt vol mogelijkheden. De relatieve onderwaardering gecombineerd met de technische superioriteit creëert een uniek momentum.

Voor investeerders:

1. Waarderings-arbitrage: De mogelijkheid om te investeren in technologisch hoogstaande AI-bedrijven tegen waarderingen die aanzienlijk lager liggen dan in oververhitte markten als Londen of Silicon Valley.

2. Infrastructuur als ‘moat’: Investeren in startups wier businessmodel direct profiteert van de lage latency en hoge connectiviteit van AMS-IX. Dit biedt een duurzaam concurrentievoordeel dat moeilijk te kopiëren is.

3. Bewezen B2B-markt: Het Nederlandse ecosysteem heeft een sterk trackrecord in het bouwen van schaalbare, winstgevende enterprise software. Dit verlaagt het risico in vergelijking met consumentgerichte AI-toepassingen.

Voor startups:

1. Technisch voordeel: Directe toegang tot een van de snelste en meest betrouwbare digitale netwerken ter wereld, wat essentieel is voor het trainen van modellen en het leveren van real-time AI-diensten.

2. Gespecialiseerd talent: Een diepe pool van engineering-talent met ervaring in het bouwen van complexe B2B-producten, gevoed door topuniversiteiten en tech-giganten.

3. De perfecte testmarkt: De combinatie van een technisch onderlegde bevolking en een compacte, overzichtelijke markt maakt Nederland de ideale lanceerbasis voor een Europese uitrol.

De nieuwe mainport realiseren

De weg vooruit is helder. Door de digitale infrastructuur formeel te erkennen als de derde mainport van Nederland, kan er een nationaal beleid worden ontwikkeld dat energie, ruimtelijke ordening en investeringen op elkaar afstemt. Dit creëert de stabiliteit en groeimogelijkheden die nodig zijn om de huidige datacenter-stagnatie te doorbreken [5].

Door deze strategische erkenning te koppelen aan een innovatiefonds dat investeert in bedrijven die de unieke kracht van de digitale mainport benutten, kan Nederland zijn relatieve voorsprong omzetten in een absolute. De tijd is rijp om het verborgen juweel op te poetsen en Amsterdam niet alleen als een verrassende AI-hub te zien, maar als de logische motor van de volgende generatie Europese technologie.

Max Pinas
Founder Dutchstartup.ai & studio hyra