Investeren in Nederlandse AI
Wanneer het Nederlandse AI-ecosysteem echt geld gaat verdienen
8 okt 2025


Het Nederlandse AI-ecosysteem is een paradox. Het land heeft de hoogste dichtheid aan AI-talent in Europa, een sterke focus op deeptech en een uniek, collaboratief model van gespecialiseerde hubs [1, 8]. Toch worstelt het om zijn veelbelovende startups te laten uitgroeien tot wereldspelers. Recente cijfers uit 2025 tonen een ecosysteem dat bruist van de activiteit in de vroege fase, met nieuwe investeringen in november voor startups als Struck (€2 miljoen) en HULO.ai (€2,3 miljoen in oktober) [2, 3]. Maar de grote vraag blijft of Nederland de structurele uitdagingen in schaalfinanciering en talentbehoud kan overwinnen om zijn AI-potentieel volledig te verzilveren.
De Europese arena waar kwaliteit boven kwantiteit gaat
Om de Nederlandse positie te begrijpen, is een Europese context essentieel. De concurrentie is hevig, en elk land speelt zijn eigen spel. Londen domineert met pure schaalgrootte (900+ startups, $3,6 miljard funding), terwijl Parijs een door de staat gesteund kampioensmodel hanteert, met Mistral AI als vlaggenschip dat in september 2025 een recordronde van €1,7 miljard ophaalde [4, 10]. Duitsland leunt op zijn industriële kracht met B2B-giganten als Aleph Alpha en DeepL, en Stockholm blinkt uit in efficiëntie met de hoogste gemiddelde financiering per startup [10].
Nederland kan niet concurreren op schaal met Londen of op staatssteun met Parijs. In plaats daarvan onderscheidt het zich door een uniek "hub-and-spoke" model, een hoge talentdichtheid en een focus op ethische, toepasbare AI. Met 8% van de Europese AI-talentpool, terwijl het slechts 2,8% van de bevolking vertegenwoordigt, heeft Nederland een uitzonderlijke concentratie van kennis [8].
Europese AI Hub | Strategisch Model | Recente Cijfers & Voorbeelden |
|---|---|---|
Londen | Marktgedreven schaalgrootte | 900+ startups; $3,6 miljard funding; DeepMind, Darktrace |
Parijs | Staatsgestuurd kampioensmodel | €10 miljard overheidsfonds; Mistral AI (€1,7 miljard Series C) |
Duitsland | Industriële specialisatie (B2B) | Aleph Alpha ($500 miljoen), DeepL ($2 miljard waardering) |
Stockholm | Kwaliteit boven kwantiteit | Hoogste funding per startup ($27,6 miljoen); Einride, Sana Labs |
Nederland | Hub-and-spoke netwerk | 8% van EU AI-talent; Framer, Cradle, Weaviate |
Een geconcentreerde geldstroom
In 2024 werd er €1,2 miljard aan venture capital geïnvesteerd in Nederlandse startups, een aanzienlijk bedrag [5]. Echter, een diepere analyse toont een geconcentreerd landschap. Een groot deel van de recente AI-investeringen van bijna €700 miljoen ging naar een handvol topbedrijven. De recente Series D-ronde van Framer van $100 miljoen in augustus 2025, die het bedrijf op een waardering van $2 miljard bracht, is hier een perfect voorbeeld van [11]. Samen met de rondes voor Piano (€111 miljoen) en Cradle (€66,7 miljoen) namen deze top 3 deals bijna 38% van de totale AI-financiering voor hun rekening [10].
Een opvallende trend is de strategische rol van Nederlandse corporates. De investering van chipmachinemaker ASML van €1,3 miljard in het Franse Mistral AI is een teken van een groeiend Europees bewustzijn om technologische soevereiniteit op te bouwen en de afhankelijkheid van Amerikaanse tech-giganten te verminderen [10]. Voor Nederlandse startups opent dit de deur naar strategische partnerschappen in plaats van een exit naar de VS.
Recente Nederlandse AI Funding (2025) | Bedrag | Sector | Datum |
|---|---|---|---|
Framer | $100 miljoen | Creative Tech | Augustus 2025 |
Struck | €2 miljoen | PropTech | November 2025 |
HULO.ai | €2,3 miljoen | Water Tech | Oktober 2025 |
Neople | €6 miljoen | Enterprise AI | Mei 2025 |
MarvelX | €5,5 miljoen | FinTech | April 2025 |
Gedecentraliseerde kracht door het hub-and-spoke model
De echte kracht van het Nederlandse ecosysteem ligt in zijn gedecentraliseerde structuur:
Amsterdam: Het zwaartepunt, met 19 van de top 40 AI-startups [10]. De stad combineert een sterk netwerk met een robuuste digitale infrastructuur, zoals de Amsterdam Internet Exchange (AMS-IX), een van de grootste internetknooppunten ter wereld. Dit geeft data-intensieve startups als Weaviate (vector database) een strategisch voordeel.
Eindhoven: De hardware-motor van Nederland. Voortbouwend op de erfenis van Philips en ASML, is de regio via de High Tech Campus en de TU/e (EAISI) een broedplaats voor deeptech en AI voor de maakindustrie.
Delft, Utrecht & Groningen: Gespecialiseerde kenniscentra. Delft blinkt uit in quantum computing (QuantWare), Utrecht in life sciences en gaming, en Groningen profileert zich met de nieuwe AI Factory en een focus op gezondheidszorg en energie.
De schaaluitdaging in kapitaal, cultuur en talent
Ondanks de successen blijft de late-stage financieringskloof de achilleshiel. Nederlandse VC's zijn terughoudend bij rondes boven de €50 miljoen, waardoor scale-ups gedwongen worden naar het buitenland te kijken [4]. Dit wordt verergerd door een cultuurverschil, zoals een VC het verwoordde. "Europese VC's willen bewijs voordat ze investeren, Silicon Valley VC's investeren om bewijs te krijgen" [10].
"Wat we in Nederland missen is de flexibiliteit met personeel. Iemand ontslaan is moeilijk, en we hebben flexibelere beloningsstructuren nodig. We hebben genoeg kapitaal, maar we missen risicokapitaal. Als land, vooral in de gezondheidszorg, zijn we verslaafd aan subsidies." - Michel Abdel Malek, oprichter van Delphyr [10].
Toch is er een tegenbeweging zichtbaar. Een nieuwe generatie lokale, vaak door ondernemers geleide fondsen zoals Peak Capital, Slingshot Ventures en Antler stapt in het gat dat de grote fondsen laten vallen. Zij voorzien startups als Neople (AI co-workers) en Unravel (AI travel booking) van essentieel startkapitaal en mentorship [10].
Wat dit betekent voor startups, founders en investeerders
De cijfers en trends schetsen een duidelijk beeld, maar de werkelijke vraag is wat dit betekent voor de spelers in het ecosysteem. Voor founders, investeerders en corporates liggen er concrete kansen om het Nederlandse AI-landschap naar een hoger niveau te tillen. Het Stockholm-model, waar een klein ecosysteem met de hoogste gemiddelde financiering per startup uitblinkt, biedt een blauwdruk. Focus op kwaliteit, specialisatie en onderlinge versterking in plaats van pure schaalgrootte.
Speel op Nederlandse sterke punten als founder
Nederlandse founders hebben een unieke positie. De talentdichtheid en infrastructuur zijn er, maar de weg naar schaal vereist een andere aanpak dan in Silicon Valley. De succesverhalen van bedrijven als Framer, Cradle en Weaviate tonen een patroon. Zij bouwen op Nederlandse sterke punten en denken vanaf dag één internationaal.
Kies voor B2B en deeptech. De cijfers liegen niet. Enterprise AI & Data trok €280,6 miljoen, de grootste categorie [10]. Nederlandse bedrijven excelleren in praktische, zakelijke toepassingen. Denk aan Neople, dat AI-medewerkers bouwt voor klantenservice, of MarvelX, dat workflow-automatisering voor verzekeraars ontwikkelt. Deze bedrijven lossen echte, complexe problemen op in sectoren die bereid zijn te betalen. Dat is een fundamenteel andere strategie dan consument-gerichte AI, waar de concurrentie moordend is en de winstmarges laag.
Gebruik de infrastructuur als competitief voordeel. Amsterdam's AMS-IX is niet alleen een technische faciliteit, het is een strategisch wapen. Weaviate bouwde een vector database die real-time zoekopdrachten over miljarden datapunten aankan, iets wat alleen mogelijk is met de ultra-lage latentie van AMS-IX [10]. Voor founders in data-intensieve sectoren (AI inferencing, real-time analytics, edge computing) is dit een ongekende kans. Combineer dit met de aankomende AI Factory in Groningen, die gratis supercomputing-toegang biedt, en je hebt een infrastructuur die wereldklasse is.
Bouw partnerships met corporates. De ASML-Mistral deal van €1,3 miljard is een wake-up call [10]. Nederlandse corporates zitten op kapitaal en zoeken naar strategische AI-investeringen. Voor startups betekent dit een alternatieve financieringsroute: in plaats van een vijfde VC-ronde, zoek strategische partners die niet alleen kapitaal, maar ook klanten, distributie en domeinkennis brengen. Denk aan Philips voor medtech, DSM voor life sciences, of ING voor fintech.
De Stockholm-strategie voor investeerders
Het Stockholm-model is een les in efficiëntie. Met slechts 71 AI-startups heeft de Zweedse hoofdstad de hoogste gemiddelde financiering per bedrijf ($27,6 miljoen) en produceert het wereldspelers als Einride en Sana Labs [10]. De strategie is om diep te investeren in een select aantal bedrijven in plaats van breed te spreiden. Voor Nederlandse investeerders is dit een uitdaging en een kans.
Ga voor concentratie, niet diversificatie. De huidige Nederlandse aanpak, waarbij grote fondsen terughoudend zijn bij €50+ miljoen rondes, creëert een vacuüm. Wat als een consortium van Nederlandse VC's (Peak, Slingshot, Antler) en corporates (ASML, Philips, ING) een gezamenlijk €200 miljoen late-stage fonds opzet? Eén fonds, gericht op 5-7 bedrijven per jaar, met de ambitie om ze naar unicorn-status te brengen. Dit is wat Stockholm doet: geconcentreerde bets op kwaliteit.
Investeer in ecosysteem-infrastructuur. Niet elk kapitaal hoeft direct in startups te vloeien. De AI Factory in Groningen is een voorbeeld van infrastructuurinvestering die het hele ecosysteem tilt [12]. Wat als private investeerders een AI Talent Fund opzetten dat PhD's en postdocs financiert om bij startups te werken? Of een Data Commons dat bedrijven toegang geeft tot gedeelde, geanonimiseerde datasets voor AI-training? Dit zijn investeringen die de hele industrie versterken.
Denk Europees, niet alleen Nederlands. De ASML-Mistral deal toont dat Nederlandse spelers een rol kunnen spelen in pan-Europese AI-champions. In plaats van alleen Nederlandse startups te financieren, kunnen investeerders kijken naar cross-border synergieën. Een Nederlandse AI-startup die samenwerkt met een Duitse industriële klant en een Zweedse technologiepartner heeft een veel grotere kans op schaal dan een puur Nederlandse speler.
Verbindingen die het ecosysteem laten vliegen
De kracht van het Nederlandse model ligt in samenwerking, maar die samenwerking moet gestructureerd en strategisch zijn. Het hub-and-spoke model werkt, maar kan veel effectiever.
Creëer cross-hub uitwisselingsprogramma's. Wat als een AI-startup uit Amsterdam een maand in Eindhoven doorbrengt om te leren van ASML's manufacturing AI? Of een Delft quantum-startup samenwerkt met een Groningse gezondheidszorg-AI startup om quantum-versnelde drug discovery te ontwikkelen? Dit soort cross-pollinatie gebeurt nu ad hoc, maar kan geïnstitutionaliseerd worden via een Dutch AI Hub Exchange, een programma dat startups, talent en kennis tussen hubs laat circuleren.
Bouw sector-specifieke AI-clusters. Nederland heeft sterke sectoren zoals logistiek (Rotterdam), agritech (Wageningen), fintech (Amsterdam) en medtech (Leiden/Utrecht). Wat als elk van deze clusters een dedicated AI Center of Excellence krijgt, waar startups, corporates en kennisinstellingen samenwerken aan sector-specifieke AI-oplossingen? Dit is wat Duitsland doet met zijn industriële AI-clusters, en het werkt [10].
Organiseer "AI Demo Days" tussen hubs. In plaats van dat elke hub zijn eigen pitch events heeft, creëer een roterende Dutch AI Showcase waar de beste startups uit Amsterdam, Eindhoven, Delft en Groningen hun technologie demonstreren aan een publiek van investeerders, corporates en internationale partners. Dit vergroot de zichtbaarheid en creëert een nationale AI-brand.
Stimuleer corporate venture building. Nederlandse corporates hebben kapitaal, klanten en domeinkennis, maar vaak niet de snelheid en innovatiekracht van startups. Wat als ASML, Philips en DSM elk een Corporate AI Venture Studio opzetten, waar ze samen met founders nieuwe AI-bedrijven bouwen? Dit is geen acquisitie of investering, maar co-creatie. Het combineert het beste van beide werelden: startup-snelheid met corporate-schaal.
Van underdog naar kampioen
Nederland heeft alle ingrediënten om een Europese AI-leider te worden. De talentdichtheid is er, de infrastructuur is er, en de collaboratieve cultuur is er. Wat ontbreekt is een gecoördineerde strategie om deze elementen te verbinden en te versterken. Het Stockholm-model toont dat een klein ecosysteem met gerichte investeringen en diepe specialisatie wereldspelers kan produceren. Nederland kan hetzelfde doen, maar dan op zijn eigen manier: niet één hub, maar een netwerk van gespecialiseerde hubs die elkaar versterken.
Voor founders betekent dit dat ze moeten bouwen op Nederlandse sterke punten (B2B, deeptech, infrastructuur), internationaal moeten denken, en strategische corporate partners moeten zoeken. Voor investeerders geldt dat ze moeten gaan voor concentratie in plaats van spreiding, moeten investeren in ecosysteem-infrastructuur, en pan-Europees moeten denken. Voor het ecosysteem is het zaak om structurele verbindingen tussen hubs te creëren, sector-specifieke clusters te bouwen, en corporate venture building te stimuleren.
De Nederlandse AI-paradox is oplosbaar. Het vereist geen radicale verandering, maar een versterking van wat al werkt. Samenwerking, specialisatie en kwaliteit boven kwantiteit. De underdog heeft een serieuze beet. Nu is het tijd om die beet om te zetten in een blijvende greep op de wereldmarkt.
Max Pinas
Founder Dutchstartup.ai & studio hyra
Willem Blom
Founder Dutchstartup.ai & tech investor
Referenties
[1] Prosus/Dealroom (2025). State of AI in The Netherlands. https://dealroom.co/reports/state-of-ai-in-the-netherlands
[2] TheSaaSNews (2025). Struck Raises €2 Million in Seed Round. https://www.thesaasnews.com/news/struck-raises-2-million-in-seed-round
[3] IO+ (2025). HULO raises €2.3 mln for AI leak detection to combat water waste. https://ioplus.nl/en/posts/hulo-raises-23-mln-for-ai-leak-detection-to-combat-water-waste
[4] Techleap (2025). State of Dutch Tech Report 2025. https://techleap.nl/reports/state-of-dutch-tech-report-2025
[5] NVP / Silicon Canals (2025). Dutch VCs raise €3.2B, PE buyouts hit €5.8B, scaleup investment drops to €1.2B in 2024. https://siliconcanals.com/dutch-vcs-raise-3-2b-nvp-report/
[6] 42workspace (2025). Tech Unicorns in the Netherlands - The Complete List. https://42workspace.com/tech-unicorns-in-the-netherlands-the-complete-list/
[7] Tracxn (2025). Unicorn startups in Netherlands. https://tracxn.com/d/unicorns/unicorns-in-netherlands/__pgH5b8Uz8CsARS6q2pmpnBS6xJ9ZBWegKZqvvI3KpuE
[8] IO+ (2025). The Netherlands, Europe's hidden AI superpower. https://ioplus.nl/en/posts/the-netherlands-europes-hidden-ai-superpower
[9] Lleverage.ai (2025). AI Automation in the Netherlands. https://www.lleverage.ai/blog/ai-automation-in-the-netherlands-how-dutch-businesses-are-leading-europes-automation-revolution-in-2025
[10] Blom, W. & Pinas, M. (2025). Dutch AI startups are Europe's underdog with a serious bite.
[11] Morningstar (2025). Framer Raises $100 Million Series D at a $2 Billion Valuation. https://www.morningstar.com/news/business-wire/20250828901842/framer-raises-100-million-series-d-at-a-2-billion-valuation-to-redefine-how-businesses-build-websites
[12] SURF (2025). Netherlands gets AI Factory: European funding awarded. https://www.surf.nl/en/news/netherlands-gets-ai-factory-european-funding-awarded


Platform launch: januari 2026
Claim alvast je plek in het Nederlandse AI ecosysteem
Dutch AI
Built Different
Het platform dat Nederlandse AI verbindt en zichtbaar maakt. Januari 2026.
Een initiatief van Willem Blom & Max Pinas | Powered by Studio Hyra
Dutch AI. Built Different 2025
Dutch AI
Built Different
Het platform dat Nederlandse AI verbindt en zichtbaar maakt. Januari 2026.
Een initiatief van Willem Blom & Max Pinas
Powered by Studio Hyra
Dutch AI. Built Different 2025
Dutch AI
Built Different
Het platform dat Nederlandse AI verbindt en zichtbaar maakt. Januari 2026.
Een initiatief van Willem Blom & Max Pinas | Powered by Studio Hyra
Dutch AI. Built Different 2025



